Eerste bedrijvenpark in Nederland lost eigen netwerkcongestie op met Energy hub

In Nederweert ligt Bedrijvenpark Pannenweg II met een grote diversiteit aan bedrijven die één ding gemeen hebben: problemen door netcongestie. Bedrijven, groot en klein, met diverse elektriciteitsaansluitingen kunnen hun groeipotentieel niet benutten of worden geremd in de aanleg van zonnepanelen. Dat kon niet langer vond de goed georganiseerde parkmanagementorganisatie. Het project dat werd opgestart om de problemen op te lossen is het eerste in Nederland dat op deze manier effectief netcongestie te lijf gaat.

Wim Schilders, voorzitter van parkmanagement Bedrijvenpark Pannenweg en één van de ondernemers op het bedrijvenpark, wil vooruitgang boeken. “De groei van ondernemers wordt op dit moment door congestie op het elektriciteitsnetwerk geremd. Ook maatregelen om de energietransitie vooruit te helpen staan momenteel op slot, zoals het plaatsen van zonnepanelen op alle daken van de bedrijven. Om dit op te lossen zijn wij een project gestart om dat netcongestieprobleem te omzeilen. Dit doen wij door een energiehandelsplatform (EHP) in te laten richten en gebruik te maken van een energiemanagementsysteem (EMS) zodat het mogelijk wordt om te sturen op vermogen. Op deze manier kan opgewekte energie worden doorgeleverd aan de buurman en wordt teruglevering aan het net voorkomen. Wij wilden niet meer wachten op subsidieverlening, aanpassing van wet- en regelgeving en kostbare adviestrajecten, maar in actie komen om het probleem nu op te lossen.” Wim Schilders riep hulp in van experts om een projectteam samen te stellen en vroeg de HER+ subsidie aan.

Partijen aanhaken

Nadat de gemeente Nederweert het verzoek deed aan het bedrijvenpark om de daken te benutten met zonnepanelen werd de netcongestie op het bedrijvenpark overduidelijk. Na een periode van veel overleg en uitblijvende concrete maatregelen werd Enzo Diependaal, van Rethink Zero, aangesteld als technisch projectleider om vanuit een commercieel uitgangspunt de netwerksturing te combineren met een energiehandelsplatform.
Om dit uit te voeren zijn specialisten nodig die de softwareoplossing en hardware kunnen leveren. ‘Lyv Energy Management Solutions’ en ‘om | nieuwe energie’ haakten aan in het project.

Belang van data om te sturen

De netbeheerder concludeerde dat er inderdaad netcongestie is, maar hoeveel elektriciteit er exact wordt gebruikt en wanneer is onbekend. Om dit te kunnen vaststellen, is Lyv Energy Management Solutions gestart met hoogfrequent meten om het verbruik nauwkeurig in kaart te brengen. Dit is belangrijk om te kunnen bepalen hoeveel ruimte er op welk moment nog is op het netwerk. De inzichten die ontstaan door deze data maakt het mogelijk om te sturen op beschikbaar vermogen, oftewel netwerksturing. Dat betekent dat bepaalde apparaten, zoals batterijen, gaan laden als er minder drukte is op het netwerk. Deze sturing gaat met het energiemanagementsysteem van Lyv Energy Management Solutions volledig automatisch en het elektriciteitsnetwerk wordt efficiënter gebruikt.

Energiehandelsplatform (EHP) en energiemanagement (EMS) samen sterker

Dit actief sturen op vermogen kan al veel oplossen, maar in combinatie met het energiehandelsplatform wordt het oplossend effect ten aanzien van netcongestie versterkt en ontstaat er een goede businesscase voor de bedrijven die meedoen. André Dippell van ‘om | nieuwe energie’ licht het handelsplatform toe: “De bedrijven krijgen met het handelsplatform toegang tot de elektriciteitsmarkt. Daarmee wordt handelen onderling op de dagmarkt en op onbalans, waarmee men automatisch wordt geconfronteerd, mogelijk. Dit gebeurt volledig transparant waarbij de afspraken die onderling zijn gemaakt tussen producent en afnemer zijn vastgelegd.”

Met dit energiehandelsplatform en de netwerksturing met het EMS kunnen bedrijven straks wel zonnepanelen aanleggen en opgewekte energie aan elkaar leveren. Daarbij wordt voor de sturing en energiehandel optimaal gebruik gemaakt van de ruimte binnen de kaders die door de netbeheerder gesteld worden. De netbeheerder, die de handen al vol heeft aan het beheer van de overvolle netwerken, wordt met deze oplossing dan ook niet belast met extra werk.
Een aantal pilots die draaien om congestie op te lossen vragen veel betrokkenheid van de netbeheerder. Daarin is Bedrijvenpark Pannenweg II uniek: alles is intern georganiseerd. Zowel de netwerksturing en het verhandelen van energie. Dit wordt gedaan binnen de afspraken die zijn gemaakt en teruggekoppeld aan de netbeheerder in één datastroom. Dat maakt de controlerende rol van de netbeheerder overzichtelijk en zonder beslaglegging op personeelscapaciteit.

Grootschalige uitrol

Waarom wordt dit idee nog niet grootschalig uitgerold? Hier liggen eigenlijk twee oorzaken aan ten grondslag.

Enzo Diependaal legt de eerste uit: “Het ontbreekt aan juridische en contractuele basis. En dan bedoel ik een Groep Aansluit- en Transportovereenkomst waarin individuele bedrijven worden gebundeld zodat partijen samen kunnen én mogen werken. Op deze manier worden individuele vermogens van bedrijven samengevoegd waarbinnen kan worden gehandeld. Denk aan zonnepanelen van bedrijf A die een overproductie aan stroom hebben die het net niet op kan, maar wel aan bedrijf B op het bedrijvenpark kan worden verkocht en met netwerksturing fysiek kan worden geleverd.”

Brendan de Graaf van Lyv Energy Management Solutions is helder over de tweede oorzaak: “Er zijn nogal wat proeftuinen, prachtige presentaties en lange adviestrajecten die enorm veel inspanning vergen en kosten met zich mee brengen. Dit project is een schoolvoorbeeld van doen en daar is de energietransitie en het oplossen van netwerkproblemen door congestie echt mee geholpen.”

Recent werden de overeenkomsten met alle partijen getekend en op 1 juni worden de eerste 20 bedrijven aangesloten op het energiemanagementsysteem en -handelsplatform. Dit project is snel van de grond gekomen en een mooie invulling van de Green Deal die onder andere is ondertekend door het Energie Handels Platform Pannenweg II. Wanneer volgen de andere 3.500 bedrijvenparken in Nederland?