NL 
EN Warmte op st(r)oom
Het is inmiddels alom bekend, we gaan van het gas af. Dit besluit was moeilijk en heeft de nodige tijd gekost, maar de uitvoering ervan en zal ook veel tijd nemen. De tijdsdruk bij het overstappen naar een duurzame manier van verwarmen is hoog en tijdsdruk staat veelal op gespannen voet met het vinden van een goede oplossing.
De alternatieven voor gas zoals restwarmte, duurzaam gas en elektrificeren zijn niet vrij van discussie. Het gebruik van restwarmte geeft een lock-in met mogelijk hoge tarieven en het al dan niet duurzaam zijn van restwarmte roept vragen op. Hierbij komt dat het aanleggen van een warmtenet geen makkelijke opgave is.
Elektriciteit bij warmtevoorziening levert de minste weerstand op
Duurzaam gas dan? Het beschikbaar volume duurzaam gas is beperkt en het gebruik van waterstofgas specifiek is onderhevig aan discussie. Het alleen al noemen van waterstof als alternatief kan rekenen op een stevige afrekening op sociale media. Dan is elektrificeren van de warmtevoorziening misschien wel de meest voor de hand liggende optie?
En dat is wat nu lijkt te gebeuren, een grotere rol voor elektriciteit bij de warmtevoorziening. Het lijkt de minste weerstand op te leveren en is technisch gezien het meest haalbaar, waarmee de doelstellingen in ieder geval op papier worden gehaald. Nu is er vanuit technisch perspectief iets opvallends aan die doelstellingen, die zijn CO2 en energie gedreven. Of anders vertaald: als het op jaarbasis klopt zijn de doelstellingen gehaald. Met wanneer die warmte nodig is wordt met de doelstellingen geen rekening gehouden. En iedereen begrijpt dat er in de winter de grootste behoefte is aan warmte, en bij elektrificatie daarmee aan stroom.
Kan het stroomnet dat aan?
Het zal ook niemand zijn ontgaan dat het stroomnetwerk het nu al nauwelijks aan kan. Waarbij ik gelijk de opmerking maak dat het Nederlandse stroomnet tot het beste ter wereld behoort. Nu wordt niet alleen de warmtevoorziening geëlektrificeerd, maar ook vervoer en industrie. Op dit moment worden huizen voor circa vijf procent verwarmd met elektra, personenvervoer is ook voor circa vijf procent elektrisch en transport is voor circa 0,3 procent, waarbij het stroomnet nu al piept en kraakt.
Percentages die de komende jaren significant zullen gaan stijgen. De netten moeten tenminste worden gedimensioneerd op de piek die voor warmte in de winter zal ontstaan. Het opvangen van een piek is kostbaar. Vergelijk het met een file. Als je wegen zo breed maakt dat er nooit een file is, dan krijgen we hele brede en onbetaalbare wegen.
Hoe anders?
Wellicht is het goed om in de planvorming en de keuze voor een techniek rekening te gaan houden met de infrastructuur. De nu mogelijk makkelijke keuze om alles te elektrificeren kan in de nabije toekomst een stevig kostenplaatje met zich mee brengen.
In mijn optiek zou het goed zijn als netbeheerders, overheid en marktpartijen gezamenlijk zorgdragen voor het optimaal gebruik van het stroomnetwerk. Een keuze voor bijvoorbeeld alleen zonnepanelen en de gevolgen voor het net buiten beschouwing laten is te gemakkelijk. Een gezamenlijke verantwoordelijkheid betekent voor mij ook dat er een incentive moet komen om het net zorgvuldig te gebruiken. Die is er nu nauwelijks.
Een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor gebruik van het stroomnet, wie doet er mee?
