Huidige zelfconsumptie zonnepanelen kan leiden tot toename netcongestie

Uit de meest recente cijfers (2021) van RVO liggen er zo’n 48 miljoen zonnepanelen in Nederland die goed zijn voor 14,4 GWp aan zonne-energie. Mooi, want daarmee wordt de inzet van stroom uit fossiele bronnen voorkomen. Toch werd deze duurzaam opgewekte stroom niet optimaal benut. Lyv Energie Management Solutions onderzocht wat het percentage ‘zelfconsumptie’ van de zonnepanelen bij particulieren is, hoe deze kan worden verhoogd en wat het nut hiervan is.

Huidige zelfconsumptie en problemen

Zelfconsumptie slaat op de hoeveelheid elektriciteit die direct wordt gebruikt op het moment dat zonnepanelen stroom produceren. Het direct eigen verbruik van zonnepanelen bij woningen ligt tussen de 10% en 30% op jaarbasis van de geproduceerde stroom, afhankelijk van het aantal fase van de aansluiting. Bij bedrijven is dit percentage hoger, tot ongeveer 50%. Door deze relatief lage zelfconsumptie wordt het net flink belast en dat zorgt voor problemen, ofwel een toename van netcongestie. Dit komt omdat zonnepanelen allemaal op hetzelfde moment stroom produceren en de afname beperkt is. Als de huidige zelfconsumptie de norm blijft, zal het probleem verder toenemen omdat er steeds meer zonnepanelen worden geïnstalleerd. Er bestaat zelfs een kans dat de duurzaam opgewekte stroom niet eens kan worden teruggeleverd. En dat terwijl duurzame energie hard nodig is voor de transitie naar fossielvrije energievoorziening.

Financiële impact

Niet alleen het stroomnet heeft baat bij een hogere zelfconsumptie. De financiële impact is ook groot. Meer direct verbruik van eigen opgewekte stroom leidt tot minder inkoop van stroom en daarmee wordt het rendement van de zonnepanelen fors verhoogd. De teruglevering van stroom aan het net is met de huidige salderingsregeling voor kleinverbruik aansluitingen nog interessant. Maar, met het afbouwen van deze regeling vanaf 2025 en de afschaffing ervan na 2030 valt dit voordeel weg. De afbouwregeling voor het salderen is momenteel een punt van discussie in de Tweede Kamer. Het ministerie van EKZ heeft een wetsvoorstel ingediend om de percentages die jaarlijks mogen worden gesaldeerd te verlagen met gemiddeld 4 procentpunt. In de tabel hieronder is de huidige regeling en de regeling die is voorgesteld in het amendement zichtbaar. Door deze aanpassing wordt het gebruik van opslag gestimuleerd.

Verhogen zelfconsumptie

Om de zelfconsumptie van zonnepanelen te verhogen zijn er diverse mogelijkheden. Zo kunnen apparaten slimmer worden aangestuurd met een energiemanagement systeem. Denk dan aan het opwarmen van een boiler, een laadpaal op vol vermogen een elektrische auto laten opladen of een warmtepomp aanzetten als er veel zonnestroom wordt geproduceerd. Onterecht wordt ook gedacht aan bijvoorbeeld het laten draaien van de wasmachine, maar omdat dit soort apparaten dusdanig energiezuinig zijn geworden, is het effect beperkt. Door slimmer te sturen in de afname van stroom op het moment dat de stroomproductie uit eigen zonnepanelen hoog is en extra stroom op te slaan is het mogelijk om de zelfconsumptie te verhogen. Lyv heeft een calculator ontwikkeld om te bepalen hoe groot de capaciteit van een batterijsysteem moet zijn op basis van de gewenste hoeveelheid zelfconsumptie uit zonnepanelen. Een voorbeeldberekening van een huishouden met een jaarlijks stroomgebruik van 3000 kWh en een opbrengst van 2000 kWh uit (toekomstige) zonnepanelen laat zien dat er een batterijsysteem van 6,14 kWh nodig is om 80% van de stroom zelf te gebruiken. Een besparing van 50% tot 70% van de stroomkosten op de energierekening en het verbruik van 80% duurzaam opgewekte stroom is het resultaat. Op deze manier wordt er echt impact gemaakt een bijdrage geleverd om de energietransitie te laten slagen.

Uw zelfconsumptie verhogen? Bekijk de mogelijkheden van een Lyv batterijsysteem en slim energiemanagement.